WAAROM DE GELE HESJES? – DEEL 3

 


 

WAAROM DE GELE HESJES? – DEEL 3

 

In de NRC van 29 december stond een essay van Menno Tamminga met de kop “Armer dan je ouders”. “Nederlanders zijn hun vooruitgangsgeloof kwijtgeraakt. Twee op de drie verwachten dat hun kinderen het financieel minder zullen hebben” was een samenvattende sub-kop.

Ik schreef in 2017 het artikel “na ons de zondvloed” waarin ik mij de vraag stelde: waarom overlaadt de ‘halve’ wereld zich met schulden om toch maar vooral vandaag te genieten van het leven? Ik gaf ook het antwoord: zo leven veel Europese leiders! Zij geven het voorbeeld! Zij zijn kinderloos! Zij kunnen leven met het motto ‘Na ons de zondvloed’. Zij beleven niet de zorg voor de toekomst van hun kinderen of kleinkinderen. De ‘leiders’ van de grote West-Europese landen zijn kinderloos. Angela Merkel (Duitsland), Emmanuel Macron (Frankrijk), Theresa May (Engeland) en ook de superbaas van de Europese Unie Jean-Claude Juncker is kinderloos. Ook bij de kleinere Europese mogendheden begint kinderloosheid van de leiders norm te worden: Mark Rutte (Nederland), Stefan Löfven (Zweden), Nicola Sturgeon (Schotland) en Xavier Bettel (Luxemburg) allemaal kinderloos! Zij hebben dus geen enkele reden om zich zorgen te maken over de volgende generaties, zo lijkt het. Met hun goede salarissen en connecties is hun oude dag toch wel verzorgd.

Veel ouderen, zoals ik, maken zich wél zorgen over de toekomst van hun kinderen en eventuele kleinkinderen. Wie draait straks op voor de historisch hoge (staats)schulden? Voor de met (hypotheek) schulden overladen erfenissen? Wie lijden onder de hoge belastingen en de baanloosheid en baanonzekerheid? Als ouder maak ik mij wel zorgen over de toekomst van ons nageslacht en ons continent. Voor mij is de zichtbare teloorgang van de sociaal democratie op Europese schaal deels te wijten aan het toenemende gevoel van we leven nu. Het elan te werken aan een toekomst voor onze kinderen en ons continent lijkt verdwenen. De dichtregels van Henriëtte Roland-Holst, die al sinds de jaren 90 van de vorige eeuw in het programma van mijn plaatselijke partij de BSD zijn opgenomen, lijken steeds meer een echo te worden uit een lang vervlogen tijd. Toch zijn die dichtregels voor mij als vader en als politicus/bestuurder nog steeds de basis van mijn handelen. Ik hoop dat de kinderloze leiders van mijn continent ze ook ter harte gaan nemen.

“Morgen wordt heden geschreven;
Gij levenden bouwt wordend leven.
Gij werkt voor der komenden lot.”

Je ziet in de samenleving een polarisatie die de herinnering oproept aan de jaren dertig van de vorige eeuw. De opstandigheid broeit. De acties van de gele hesjes zijn het signaal. Het kan een ‘warme zomer’ worden. Een rode draad in de geschiedenis van volksopstanden, van de slavenopstanden tegen de romeinen tot volksrevoluties van vlak na de eerste wereld oorlog, was verpaupering van de massa en het geloof dat er zonder verandering geen acceptabele toekomst voor het nageslacht zal zijn. Dat is nu weer gaande! Men streed voor de toekomst van de kinderen.
In Frankrijk zie je de reactie van de overheid op de gele hesjes verharden. Andere overheden beginnen te volgen. Ik hoop dat mensen leren van wat er elders (is) gebeurd. Laat ius talionis (oog om oog, tand om tand) geen gemeengoed worden, luister eens naar There Were Roses. Politici en geloofsfanatici polariseren en sluiten bevolkingsgroepen steeds vaker uit ten behoeve van hun politieke doelstellingen of ambities. Zonder oog te hebben voor gevolgen voor gewone mensen.

Louis van der Kallen