VERANTWOORDELIJKHEID NEMEN
De afgelopen weken is er veel te doen over de miljoenen boete van de ING en het aanblijven van de ING ‘baas’ Hamers. Wat mij trof in een NRC artikel met de titel “Wanneer moet de baas weg” was een citaat van een commissaris van de ING: “een plotseling vertrek van de hoogste baas stort een bedrijf een beetje in crisis. Een opvolger inwerken duurt maanden.” “Een beetje in crisis”! Ik denk dat die commissaris hiermee de essentie mist. De banken zijn in crisis en die blijft met dit soort boetes voor wangedrag zonder verder gevolgen. Een permanente vertrouwenscrisis!
Voor mij en ik denk voor veel anderen, is het ‘wantrouwen’ naar de banken niet zozeer gebaseerd op hun vermeende slechte financiële soliditeit, maar meer op de moraliteit van het leiderschap bij dit soort instellingen. Mooie verhalen over een bankierseed daar kopen de slachtoffers van woekerpolissen of de slachtoffers van rentederivaten niets voor. Ook de mensen die slachtoffer zijn van overkreditering en met restschulden zitten, kijken naar de daden van de banken. De afwikkeling van de woekerpolissen, rentederivaatcontracten en de restschulden laat zien dat de daden van de banken nog steeds gericht zijn op geld verdienen ten koste van het publiek en niet op het dienen van het publiek. Een vos verlies wel zijn haren, maar niet zijn streken, blijkt telkens weer. Terwijl de banken bijna gratis geld krijgen van de ECB betalen de mensen voor hun hypotheken en leningen, vergeleken met elders in Europa, nog steeds de hoofdprijs. De zogenaamde rentemarge van de banken is in ons land alleen maar gegroeid. De oorzaak is helder: de rotte appels zijn niet uit de mand gehaald, de morele roestplekken op het bankiersblazoen zijn overgeschilderd met de goedkoopste verf die bij de bouwmarkten te vinden was. Wat werkelijk moest gebeuren was het verwijderen van de rotte appels en deze voor het gerecht brengen. Waar zijn de veroordelingen van de libor affaire? Op ééntje na, die vlak voor zijn pensioen ontslag nam, is de rest gewoon bij de daders in dienst gebleven. Afkomstig uit de verfwereld weet ik, dat als je werkelijk iets aan de roest wilt doen, je het tot op het blanke staal moet afschuren. Dan goed in de menie zetten en dan een top verfsysteem aanbrengen. Dat is niet gebeurd. Er is alleen gecamoufleerd. En het camoufleren gaat verder.
Wat te denken van het volgende citaat uit dat artikel over de ‘baas’? “Bovendien is Hamers de aangewezen man om de problemen op te lossen, vinden ze bij ING. Hij werkt al 27 jaar bij de bank, kent het bedrijf door en door en heeft een reputatie opgebouwd als leider die van ING een innovatief techbedrijf heeft gemaakt.” “Kent het bedrijf door en door”. Hij moest dus weten wat er gebeurde! In mijn beleving is de witwasboete een boete voor heling. Als je bewust de controle systemen beperkt om geld te besparen, voor meer winst, is dat in mijn ogen opzetheling. Toen ik nog een winkeltje had in postzegels en munten moest ik een tagrijnregister (een soort van opkoopboekhouding) bijhouden van mijn aankopen van particulieren en werd ik geacht een verdachte aankoop te melden. De notitie in het tagrijnregister bevatte het aankoop bedrag, naam verkoper en het nummer van het legitimatiebewijs van de verkoper, en kwam de politie (als ze wat kwijt waren) bij mij zo nu en dan kijken of ik het had gekocht. En als ik wat gekocht zou hebben wat gestolen was, voor een in hun ogen te lage prijs, kon ik opgepakt worden voor heling. Voor de zekerheid belde ik soms, bij argwaan, met de politie met de vraag, zijn jullie dit of dat kwijt. In dat soort gevallen vroeg ik de verkoper later terug te komen (want ik had niet genoeg geld in huis was dan mijn smoes). Eén keer leidde dat tot een arrestatie van een verkoper, toen hij, na de met de politie afgesproken verkoop, mijn zaak verliet. Dat is een burgerschap dat je mag verwachten van een goed bedrijf dat zijn maatschappelijke plichten wilt vervullen. Toen was het een met de hand bijgehouden tagrijnregister. Nu zijn het algoritmen die de alarmbel moeten laten afgaan. Als je daar ziende blind voor wilt zijn, door te bezuinigen op je controlesystemen, pleegt zo’n bedrijf in mijn ogen opzetheling. Daar hoort voor mij in een rechtstaat vervolging en ontslag bij. Zeker van iemand die geacht wordt “het bedrijf door en door” te kennen en miljoenen verdient en een bonus krijgt omdat de winsten stijgen.
Het wordt tijd dat er echt een grote schoonmaak wordt gehouden onder het vullis van de grootverdieners, de graaiers! Maar voor mij nog belangrijker is dat burgers een alternatief voor de banken wordt geboden. De banken hebben voor het geldverkeer een monopolie. Ik wil terug naar een girodienst van de overheid, zoals de nu geprivatiseerde post- en girodienst van de oude vertrouwde Rijkspostspaarbank, zodat ik zeker weet dat ik dan niet bijdraag aan de grootverdienende roofridders van het roofwezen wat banken, in mijn ogen, tegenwoordig zijn en zoals ik nu, en met mij vele burgers, het management van de banken zie. Veel mensen willen af van de commerciële banken die feitelijk in hun ogen immoreel opereren en alles doen voor de winst van enkelen. Dus regering en politieke partijen: maak dat mogelijk en laat een eenvoudige dienst, zoals vroeger de post/cheque en girodienst, in staatseigendom herleven. Eventueel als onderdeel van de Nederlandsche Bank.
Er sluipt veel wantrouwen in de mensen en daarmee in wat eens een samenleving werd genoemd. Iedereen zal moeten kunnen delen in de vruchten van economische vooruitgang. Maar door het uitvretersgedrag van een groep financieel-economische oligarchen erodeert langzaam het politiek draagvlak onder ons kapitalistische bestel. Iets om over na te denken.
Louis van der Kallen