LANG ZITTEN

 

    


| 22-01-2021 |

 

Ik krijg wel eens de vraag of het geen tijd wordt om mijn raadslidmaatschap te beëindigen. 35 jaar gemeenteraadslid in een roerige gemeente als Bergen op Zoom lijkt lang. Met mijn 72 jaar is dat bijna een half mensenleven. Je vraag je dan af : wat is eigenlijk lang voor een bestuurlijke periode? Sommige van mijn collega’s vinden twaalf jaar al lang. Ik heb nog steeds het gevoel dat ik nog maar net begonnen ben. Ik leer nog elke dag en keer op keer blijkt mijn kennis actueel. En lijkt die kennis niet zo snel te verouderen als sommigen denken. Of zit ik in de weg van de jongeren die kloppen aan de deur? Maar wat is eigenlijk gewenst? Wat is voor de burger belangrijker? Een jeugdige ‘eigentijdse’ inbreng of een inbreng die meer gebaseerd is op de kennis en ervaring van deze zich jong voelende ‘oude’ baas.

Ik ben eens in wat archieven gedoken en vond de aanstelling op 6 november 1685 van Gerard Pijll tot Dijkgraaf van de Emiliapolder, toen Ontvanger van de convoijen en licenten te Geertruidenberg en toen reeds gehuwd met Anna Pijll. In 1686 werd Gerard Pijll ook burgemeester van de stad Geertruidenberg wat hij tot 1724 zou blijven.

Gerard Pijll trad in zijn diverse functies in de regio rond Geertruidenberg in een zeer roerige tijd.

Een schets van de bestuurlijke perikelen

Na de overstroming van de Emiliapolder in 1682 werden verschillende plannen tot herbedijking ontworpen. Eén van die plannen voorzag in een uitbreiding van de Emiliapolder door het leggen van een buitendijk, die tevens de Brandpolder (een bekading ten noorden van de Emiliapolder) zou omvatten. In 1683 werden de besturen van beide polder gecombineerd. Eén heemraad uit de Brandpolder nam zitting in het gecombineerde bestuur. De penningmeester van de Emiliapolder werd tevens penningmeester van de brandpolder; beide polderkassen werden verenigd. In 1696 kwam aan de combinatie een einde. De Emiliapolder werd afzonderlijk her-bedijkt. Een geschil over de financiële vereffening tussen beide polders bleef nog jarenlang slepende. Na het overlijden van prins Willem III in 1702 twistten de Friese stadhouder en de Koning van Pruisen over de rechten op zijn nalatenschap. Bij een voorlopige regeling kwam de Koning van Pruisen in het bezit van de ambachtsheerlijkheid Hooge en Lage Zwaluwe. Hij benoemde een heemraad in het bestuur van de Emiliapolder. De andere heemraden wensten deze echter niet tot hun vergaderingen toe te laten. De Friese stadhouder benoemde eveneens een heemraad voor de Hoge Zwaluwe, die wel werd toegelaten. In 1716 werden zowel de heemraad door de koning van Pruisen benoemd, als de heemraad door de stadhouder benoemd toegelaten. Zodoende zaten voor Hooge Zwaluwe twee heemraden in het bestuur, hoewel dit kwartier slechts recht op één heemraadsplaats had. In 1719 kwamen de koning en de stadhouder overeen, dat de eerste voor Hooge Zwaluwe twee heemraden mocht benoemen. Aan deze situatie kwam in 1754 een einde, toen de koning van Pruisen zijn heerlijkheden in de republiek aan de erfstadhouder Willem IV overdroeg. ( Overgenomen uit “Het archief van het Waterschap De Emiliapolder. Geschreven/samengesteld door W.A. van Ham)

Van 1686 tot 1742 was Gerard Pijll Dijkgraaf van de Emiliapolder waarbij hij jongleerde met de nukken van diverse landheren de koning van Pruisen incluis! 56 jaar onafgebroken dijkgraaf. Ik ben met mijn 35 jaar raadslidmaatschap nog maar net begonnen. Was Gerard Pijll een uitzondering? Ik denk het niet, zijn opvolger Herman Adolph Slooterdijck was van 1742 tot 1797 dijkgraaf. 55 jaar! Waterschappen kenden in die tijd wel meer zeer lange dienst- of ambtsverbanden. Ene Wouter Francken was van 1668 tot 1734 secretaris van de Emiliapolder. 66 jaar.

Daar ik van plan ben een waardig opvolger van Gerard Pijll te worden, ga ik voor minimaal de genoemde 56 jaar. Dus pas na de raadsverkiezing van 2042 zijn ze in Bergen op Zoom misschien van mij af.

Zeuren over lang zitten help bij mij dus niet. Gerard Pijll moest zijn landheren te vriend houden. Ik de kiezer en magere Hein. Charon, de veerman over de Styx, moet ook nog even geduld hebben.

 

Louis van der Kallen.