ZULLEN WE HET OOIT LEREN?

 

    


| 10-03-2021 |

 

Ik word steeds somberder over de toekomst van de mensheid en over het leervermogen van de mens als lerend wezen. Ik volg al vele jaren het wereldnieuws in het algemeen en wat er gebeurt in de USA in het bijzonder.

De gelopen maand schreef ik “America is Back” over de ‘staat’ van Amerika en onze positie daarbij, en “Mijn wereld is veranderd” over het instorten van democratisch gehalte van de Amerikaanse politiek. De lezer zou kunnen denken dat ik van menig ben dat uit Amerika, de goede oude vertrouwde USA niets dan slechts komt. Dat is natuurlijk niet zo. Maar het goede is wel vaak al van lang geleden. Ik ben nog steeds dankbaar voor het Amerikaanse offer voor onze bevrijding van de nazidictatuur en de goede hulp bij de herbouw van ons verwoeste land na 40-45, het Marshallplan!

Ook goede gedachten komen vaak in een vroeg stadium uit de USA. Mijn somberheid komt voort uit het feit dat ze van die gedachten zelf niets, maar dan ook helemaal niets blijken te leren.

Naar aanleiding van de financiële crisis van 1837 schreef de New York Herald op 3 mei 1837: ‘De huidige misère die ons land treft, is het gevolg van teveel bankieren, te veel handelen, te veel uitgeven, te veel leven, te veel haast, te veel sturen, te veel willen, te veel bedriegen, te veel lenen, te veel eten, te veel drinken, te veel bidden, te veel zondigen, te veel denken , te veel spelen, te veel veronachtzamen, te veel wagen, te veel rondlummelen en te veel doen in ieder opzicht en op alle mogelijke manieren.’

Dat was niet de enige ‘waarschuwing’ over economisch wangedrag. Abraham Lincoln schreef in een brief d.d. 21 november 1864 aan kolonel William F. Elkins: ‘Ik zie in de nabije toekomst een crisis naderen die mij van mijn stuk brengt en me laat sidderen voor de veiligheid van mijn land… ondernemingen zijn op de troon gezet en er zal een tijdperk volgen van corruptie op hoge posities en de geldmacht van het land zal haar rijk proberen te bestendigen door voordelen van het volk te beïnvloeden totdat alle rijkdom in handen is van enkelen en de republiek is vernietigd’.

De woorden van Lincoln galmen nu 150 jaar later door mijn hoofd. Het zakenblad Forbes liet in een recente publicatie zien dat tussen 1982 en 2020 het aantal miljardairs in de USA vrijwel is vervijftienvoudigd. De rijken werden rijker door vooral bedrijfspolitiek en overheidsbeleid. Lincoln was en veel opzichten een wijs man.

In Nederland is het niet veel anders. In september 2020 schreef ik het artikel “Wie zijn er beter van geworden?”, waarin ik liet zien hoe de belastingen voor bedrijven en de rijken de afgelopen jaren zijn verlaagd en het alsmaar herhaalde verkiezingssprookje van de vooruitgang en de moderne tijd verloren zijn gegaan in armoede en afhankelijkheid.

President Teddy Roosevelt (1901-1909) sprak al van “puissant rijke boosdoeners”. Ik zeg het hem na en constateer dat er bitter weinig tot niets is veranderd. Leren is moeilijk. Burgers/kiezers trappen er keer op keer in en stemmen de handlangers van het grote bedrijfsleven die zich bitter weinig gelegen laten liggen aan de noden van het volk en de schrijnende ongelijkheid.

 

Louis van der Kallen.