JULI 2009

 


29 juli 2009

Juli 2009 is voor mij een dieptepunt en een hoogtepunt in mijn politieke leven. Een dieptepunt omdat de contouren van een financiële ramp voor Bergen op Zoom en haar burgers vorm heeft gekregen, een zeer fors verlies op de grondexploitatie van De Bergse Haven. Een verlies dat vermoedelijk enkele tientallen jaren haar stempel zal drukken op de mogelijkheden. Maar vooral de vanaf 2010 onmogelijkheden die de gemeentelijke bestuurders zullen hebben om inhoud te geven aan de politiek/bestuurlijke wensen van de burgers van de gemeente Bergen op Zoom. Ik koester mij een beetje met de gedachte dat ik het volledig heb voorspeld en er alles aan gedaan heb om mijn collega’s er van te overtuigen dat het plan De Bergse Haven, weliswaar een mooi, maar voor Bergen op Zoom een onbetaalbare droom was. Maar zowel de meeste politici als de meeste kiezers geloven in mooie dromen en mooie praatjes. Realisten winnen tot op heden geen verkiezingen. Kiezers houden van mooie beloften. Straks zullen ze, wonderen daar gelaten, met forse bezuinigingen en forse belastingverhogingen de prijs betalen. Een hoogtepunt omdat nu eindelijk de geachte collega’s inzien dat het serieus nemen van je controlerende taak moet leiden tot het desnoods gebruik maken van je ultieme controlemiddel, de raadsenquête! De afgelopen raadsvergadering stemde de raad unaniem voor mijn initiatiefvoorstel om een enquêtecommissie in te stellen om alles wat heeft geleid tot het formidabele tekort op de exploitatie van de Bergse Haven te gaan onderzoeken. Aan mij de schone taak om alvast met het onderzoek aan de slag te gaan zodat, wanneer de rekenkamercommissie West-Brabant haar onderzoek in deze heeft afgerond, het aanvullende onderzoek en het eventuele horen van politiek/bestuurlijk verantwoordelijken en de betrokken ambtenaren voor te bereiden. De afgelopen twee weken heb ik reeds de nodige uren op het stadskantoor door mogen brengen. Nu in het rijke bezit van een toegangspas en de beschikking hebbende over een gerieflijk tijdelijk kantoor van een op vakantie zijnde ambtenaar. Met de volle medewerking van de archiefambtenaren ben ik aan de slag gegaan. Ik ben begonnen met de archiefstukken die betrekking hebben op de Nedalco-transactie en die betrekking hebben op de totstandkoming van de tenderboard/de selectie van de contactpartners voor de uitvoering. De eerste 26 ambtelijke vragen zijn geformuleerd.
Voor mijzelf heb ik besloten ze pas aan te bieden als de rekenkamercommissie zijn bevindingen voor een ambtelijke toetsing heeft voorgelegd. Ik wil voorkomen dat mijn onderzoek ten behoeve van de enquête het rekenkamercommissie onderzoek beïnvloedt. Dat zou hun onafhankelijkheid of hun onafhankelijke imago kunnen schaden.


11 juli 2009

Voor afgelopen maandag stond op het overzicht van de bijeenkomsten voor de raad een “thema-avond inzake de Woningmarkt (openbaar)” te houden in de raadszaal van het stadhuis. De avond werd verplaatst naar het kantoor van Woningstichting Soomland en naar mij later bleek was deze niet meer openbaar. Afgelopen donderdag werd plotseling, op verzoek van enkele partijen de behandeling van het raadsvoorstel “organisatie-ontwikkeling” ook al achter gesloten deuren behandeld. Er zijn jaren geweest dat, op het jaarlijkse seniorenconvent over de toekenning van het ereburgerschap en de jaarlijkse commissie financiën over de grondexploitaties na, er geen besloten raadsbijeenkomsten waren. Het lijkt wel of vergaderingen besloten verklaren nu een gewoonte is geworden. Meerdere besloten vergaderingen per maand komen nu voor. Dit is voor een de burger vertegenwoordigend orgaan als de gemeenteraad zeer ongewenst. De burger heeft het fundamentele recht te weten wat er in het gemeentebestuur wordt besproken en wie daarbij welke standpunten en waarom in neemt.

Afgelopen maandag kregen wij een presentatie van drie woningcorporaties (Castria, Soomland en Wonen West-Brabant) over de stand van zaken in de woningmarkt, gebundeld in een regionale woonvisie betreffende Tholen, Steenbergen, Woensdrecht en Bergen op Zoom. Verhelderend waren enkele cijfers die kwamen uit openbare bronnen. Tussen 2002 en 2008 was het totale inwonertal van de genoemde gemeenten met 0,5 % gestegen. Het aantal huishoudens was in die periode gestegen met 2,5 % en het aantal woningen met 4 %. Hun verwachting was dat, bij een migratie saldo van nul, het totale aantal inwoners van de genoemde gemeenten na 2012 zal gaan DALEN en dat na 2024 het aantal huishoudens zal gaan DALEN. Hun conclusie voor NU was; “de woningmarkt is door de crisis in evenwicht”.
Met andere woorden bouwen dient gelijk op te gaan met slopen, anders bouw je voor de leegstand. Feitelijk is dit de financiële doodklap voor bijna alle grondexploitaties!

Van het begin af aan heb ik voorspeld dat De Bergse Haven een financiële ramp zou worden. Ik schatte in 2003 een min van 10 tot 20 miljoen euro. Dat was dan ook de reden dat ik vanaf het begin, tegen deze plannen heb gestemd. Jan van de Water heeft als enig ander gemeenteraadslid tegen de plannen van de Bergse Haven gestemd. Jan was op inhoudelijke gronden tegen de ontwikkelingen in dat gebied. Vanaf 2005 heb ik bij iedere bespreking van begroting, kadernota en jaarrekeningen gewezen op de, in mijn ogen, te geringe reservepositie van de gemeente Bergen op Zoom. Geen enkele fractie toonde daar belangstelling voor. Ik was een roepende in de woestijn. Pas eind 2007 toonde het CDA en de VVD voor dat thema ook enige aandacht, zij het dat zij bleven geloven in de financiële haalbaarheid van de plannen. In 2006 ging ik denken dat het tekort op De Bergse Haven op kon lopen tot 20 a 30 miljoen. Zelfs ik kon niet bevroeden dat het tekort tot circa 50 miljoen kon oplopen. Ik heb van het begin af aan gestemd tegen de ontwikkeling van De Markizaten. Deels omdat ik de locatie op geologische gronden niet geschikt achtte en deels omdat ik ook bij dit plan het gevoel had dat de financiële planning niet realistisch was. Een verlies lag hier voor de hand. Ook bij dit plan lopen de verliezen in hoog tempo op.

Structureel zijn er ten aanzien van het grondbeleid en de planning van de bevolkingsontwikkeling ernstige fouten gemaakt door de colleges te beginnen met de komst van burgemeester van der Velden. Of misschien nog scherper geformuleerd: na het vertrek van Pim Stuart als wethouder van financiën. Na het vertrek van Pim veranderden de vergaderingen van de commissie financiën van karakter en gingen in kwaliteit achteruit. Opmerkingen over grondexploitaties en winst- en verliesberekeningen over planologische ontwikkelingen werden, sluipenderwijs, niet meer inhoudelijk besproken maar afgedaan als doemdenken of als politiek afbrekend. De expansiedrift van een wethouder als Giel Janssen of een burgemeester als van der Velden werd niet meer beteugeld door een wethouder van financiën die waakte over de risico’s, maar werden gefaciliteerd door wethouders die ook geloofden in de ‘verhalen’ over een expansief Bergen op Zoom. Mijn betogen over “gaan voor meer kwaliteit dan kwantiteit” werden weggewuifd en mijn verhalen over de te grote financiële risico’s vonden toen bij geen enkel ander raadslid gehoor. Ik was een zwartkijker. Helaas had ik het gelijk aan mijn zijde.

Afgelopen donderdag is mijn initiatiefvoorstel tot een onderzoekscommissie besproken in de commissie Burger en Bestuur. Hoewel een aantal partijen er moeite mee hebben, denk ik dat ze er niet onderuit kunnen om deze zaak goed te onderzoeken. Politiek voelt men wel aan dat deze zaak goed en diep onderzocht moet worden en dat mogelijk de rekenkamercommissie op dit vlak wel eens onvoldoende bevoegdheden kan hebben. Zelf vind ik het belangrijk dat er niet overwegend naar het recente verleden gekeken wordt, maar dat de gehele gang van zaken vanaf de start van het project Bergse Haven wordt bestudeerd. Hierdoor zou duidelijk kunnen worden welke fouten, hoe, waarom en door wie zijn gemaakt en wat er van te leren valt voor de toekomst. Want hoe groot de verliezen ook blijken te zijn: Bergen op Zoom heeft een toekomst! Wel zal de toekomst minder bepaald worden door de mooie Sinterklaaslijstjes van wat we graag willen, maar meer door de vraag wat kunnen we nog wel betalen?


 

 

Reacties zijn gesloten.