Categorie: Geen categorie

Ik ben een getrouwe belastingbetaler en probeer nooit twijfels te hebben over wat en waarom ik moet betalen. De keren dat ik het met een belastingaanslag niet eens ben geweest (2 keer) heb ik per omgaande gelijk gekregen van de belastingdienst. Ik zie als gemeenteraadslid en als waterschapbestuurder waarvoor belastinggeld gebruikt wordt. Als sociaaldemocraat hecht ik aan het openbaargoed en de dienstverlening die met belastinggeld tot stand gebracht worden.

Ik heb mij tot nu toe niet verdiept in de rechtmatigheid en rechtvaardigheid van de oplegging. Ik nam tot nu steeds aan dat ons parlement en de Raad van State en de vele juristen en belastingdeskundigen in dienst van de overheid wel wisten wat ze deden.

De discussie die nu is losgebarsten over BOX 3 en hoe het ontstane begrotingsgat te repareren in combinatie met het invullen van de eigen aangifte deden mij eens kijken naar mijn eigen BOX 3 en hoe zaken worden berekend worden.

Omstreeks 30 jaar geleden kochten Ank en ik het pand waar ik nu, na het overlijden van Ank, alleen woon. We kochten het vanwege het kantoor aan huis met een aparte ingang. Het pand was eigenlijk voor ons te veel geld. Maar we schrapten een voorgenomen vakantie/familie bezoek in Nieuw-Zeeland en besloten zeven jaar niks nieuws te kopen en geen vakanties zodat de top van de hypotheek afgelost kon worden. Bij het pand zat een verhuurd appartementje. Het vormde een deel van het dak boven ons woonhuis. De begane grond en kelder waren deels ons huis en de etage en de zolder vormde het appartement van circa 65 vierkante meter in het centrum van Bergen op Zoom. In maart 2021 kwam het appartementje vrij en duurde het 10 maanden voordat ik het weer kon verhuren. Grootonderhoud is heden ten dage niet eenvoudig te regelen. Het duurde maanden voordat ik een aannemer vond die de klus bereid was te klaren. Met name het tegelwerk was een probleem. De kosten van het werk inclusief de leegstandmaanden: de opbrengst van bijna 3 jaar verhuren! Deels omdat ik het werk niet ‘zwart’ wilde laten doen en zekerheid wilde dat de werkers naar een volwaardige CAO betaald zouden worden. Ik ben niet voor niets al vele jaren FNV lid.

Volgens de regelingen in BOX 3 zou mijn belastbare ‘rendement’ op het appartementje 5,69 % van de WOZ-waarde zijn. De 5,69 % is volgens de regelgeving het voortschrijdende gemiddelde rendement over de laatste vijftien jaar op vastgoed.

Ik zou mijn huur met minimaal 60 % moeten verhogen richting huisjesmelkers niveau om in de buurt te komen van dat ‘belastingrendement’. Van de huur die ik vraag kan ik het klein onderhoud, de WOZ, de waterschapslasten, de verzekeringen en de afschrijving betalen van het groot onderhoud, alsmede de inkomstenheffing BOX 3. Ik speel dan globaal over 15 jaar bezien qua kasstroom quitte. Het in het pand vastzittende vermogen gaat over tientallen jaren bezien, door de waardestijging, minimaal gelijk op met de inflatie.

Nu ben ik een sociaaldemocraat en wil leven naar mijn principes. De afgelopen jaren hebben huisjesmelkers de particuliere verhuurmarkt grotendeels in handen gekregen en de huurprijzen naar uitbuiterniveaus verhoogd. Feitelijk moet ik meer belasting betalen door het feit dat ik een sociale huur vraag. Beseffen de beleidsmakers dat zij door de manier van belastingheffing feitelijk huurprijs opdrijvend werken. Ik verhuur per 1 januari 2022 bewust het appartementje weer aan een starter met een laag inkomen. Ik ben een gepensioneerde en kan mij de luxe van een relatief lage huuropbrengst permitteren. Maar mogelijk zijn er andere gepensioneerden die deels van de kasstroom van een verhuurd pand of pandjes moeten leven. Dan is quitte spelen geen optie. Dan moeten ze deels door de wijze van belastingheffing hun huurprijs verhogen richting asociale huur.

Geachte beleidsmakers: besef dat niet alle verhuurders asociale huisjesmelkers willen zijn. Maar soms ook voor in hun levensonderhoud voorzien door de opbrengst van hun panden. Voor gepensioneerde oud-winkeliers zijn hun panden vaak hun pensioenvoorziening. Het huidige toegedachte BOX 3 rendement op vastgoed is grotendeel van een huisjesmelkersniveau. Daarmee duwt de belastingheffing mensen die moeten leven van de kasstroom van huuropbrengsten naar huurprijzen die voor veel mensen onbetaalbaar zijn. Dat kan toch niet de bedoeling zijn!!!!

Louis van der Kallen.

De vraag die mij, sinds de coalitievorming met alleen landelijke partijen plus een VVD-kloon, door het hoofd speelt is: hoe geloofwaardig is wat hieruit gaat komen? Er is een akkoord bereikt en men is nu bezig met de wethoudersinvulling. GroenLinks/PvdA, CDA en D66 samen met VVD en de VVD-kloon! De opvattingen van de VVD-kloon over ons ambtelijk apparaat lijken mij richting partijen als GroenLinks, PvdA en D66 moreel en programmatisch onoverbrugbaar. Het CDA is bestuurlijk altijd flexibel als elastiek dus daarvan mag je meegaandheid, ook op dit punt, verwachten. De VVD zal de VVD-kloon in haar opvattingen volgen. Vermoedelijk niet omdat ze ook denken dat grote bezuinigingen mogelijk zijn. De ambtenarencitroen is allang tot op de zure vezels uitgeperst, maar de VVD roert in dezelfde kiezerspoel als de VVD-kloon en wil niet achterblijven.

Als er werkelijk een college komt met deze samenstelling zal blijken dat het imago van Bergen op Zoom als werkgever nog slechter kan worden. Mijn voorspelling; dan gaan nog meer ambtenaren lopen naar de gemeenten die én meer betalen én een betere werksfeer en toekomst bieden.

Welke geloofwaardigheid denken deze partijen dan over te houden. Kan het vertrouwen in de politiek en ons gemeentelijk apparaat nog minder? De politicoloog Maurits Meijers onderscheidt verschillende soorten geloofwaardigheid.

• De positionele geloofwaardigheid (zijn de standpunten van partijen en politici consistent).

• De ideologische geloofwaardigheid (passen de compromissen waartoe je komt bij de kernwaarden die je als partij of politicus verkondigt). Iets voor GroenLinks/PvdA en D66 om over na te denken!

• De morele geloofwaardigheid (gebaseerd op eerlijkheid).

Welke politici, welke raadsleden, welke partijen, welke toekomstige wethouders, welke onderhandelaars zijn geloofwaardig? Hoe geloofwaardig zijn de meer dan 60 % van de kiezers die wegblijven?

Ik praat bij mijn praatpaal wekelijks met ‘kiezers’ veelal mensen en soms ook ambtenaren die (lokale) politici niet meer geloofwaardig achten. Ik twijfel niet aan de inzet van mijn collega’s als het gaat om de wens een rol te spelen in een betere toekomst voor onze gemeente. Mijn angst is dat door het gebrek aan geloofwaardigheid die betere toekomst van Bergen op Zoom eerder verderaf dan dichterbij komt. Dat er nu door de onderhandelaars ook met de gemeentesecretaris wordt gesproken geeft mij enige hoop. Maar vooralsnog niet meer dan dat.

Louis van der Kallen.

Afgelopen zondag kregen de fractievoorzitters een brief van de informateurs over de stand van zaken. Na de zin “De eerste is een akkoord te sluiten op hoofdlijnen. Met als vertrekpunt het focusakkoord”, begon ik bijna aan een in memoriam voor de cultuursector in Bergen op Zoom.

De BSD was geen ondertekenaar van het focusakkoord, omdat het ‘hoe’ ontbrak. Want opschrijven wat je in geld wilt besparen is makkelijk, veel moeilijker is het hoe. De 2 miljoen die op het gemeentelijk ‘cultuurbedrijf’ volgens het focusakkoord zou moeten worden bespaard is grotendeels onhaalbaar, tenzij je de Bergse cultuur, geschiedenis en cultuursector om zeep wilt brengen.

In het artikel “Bouwkoten” legde ik uit wat voor mij en de BSD de (Bergse) kernwaarden zijn om tot keuzes te komen binnen de cultuursector. De drie zogenaamde businesscases cultuurbedrijf zijn grotendeels onhaalbaar zonder de vernietiging van de Bergse culturele traditie en statuur. Bergen op Zoom ‘cultuurstad’ zoals een Bergse wethouder bij een recente opening in het Markiezenhof het nog in de mond dorst te nemen is dan gotspe! Ga eens praten met de oud conservator van het Markiezenhof of de oud directeur van de Maagd zou ik zeggen. Ik heb ze de afgelopen weken mogen spreken bij mijn praatpaal! De businesscase Markiezenhof fileerde ondergetekende in twee brieven. In de eerste zoomde ik in op de Erfgoedwet (2015) en de Bergse Erfgoedverordening vastgesteld in 2017. In de tweede brief liet ik zien dat de vergelijking waarop de businesscase Markiezenhof gebaseerd was volstrekte onzin was. Prulwerk!

Dan het focusakkoord als vertrekpunt nemen is, zeker gezien alle mooie verhalen bij het cultuurdebat, kiezersbedrog in het kwadraat. Alleen de VVD-kloon krijgt haar zin. De Bergse cultuuruitgaven op het landelijk gemiddelde brengen? Alsof Bergen op Zoom qua cultuur en stedelijke geschiedenis met al haar monumenten, het Markiezenhof en haar muziekschool vergeleken kan worden met gemeenten van haar grote, die soms wel 60 dorpen kennen en vooral veel platteland.

De herinnering aan de volgende dichtregels van Henriëtte Roland-Holst riepen de gedachten van verkiezingspijn en frustratie van loze beloften op.

“Het was geen lege schijn, die ons vervoerde; ons toekomstgeloof het was diep en echt; en toch is alles, wat zoo schoon ontroerde, vergaan van binnen, van buiten geslecht.

Hoeveel malen bleef zo in de historie grootse belofte onvervuld. zag de mens naar zijn hoofd een kroon en glorie al dalen, greep in heftig ongeduld.”

Een andere tekst in de brief was; “Als tweede zullen pijnpunten worden benoemd. De formerende partijen zijn het eens dat ze hierover niet op voorhand tot overeenstemming hoeven te komen. Echter zal over deze punten worden afgesproken binnen welk tijdspad hierover zal moeten zijn beslist.” Zoals gebruikelijk in Bergen op Zoom worden moeilijke/pijnlijke besluiten vooruitgeschoven. We willen wel ‘samenwerken’ maar als het auw wordt stellen we uit. De raad mag het in de toekomst uitzoeken! Hallo, waarom nu niet? Zodat onze medewerkers eindelijk eens weten waar ze aan toe zijn! Ze zoeken al een paar jaar een goed heenkomen. Daar gaan ze mee door tot dat het politieksysteem eindelijk eens eerlijk durft te worden en besluiten neemt.

Wat mij van mijn stoel deed rollen was de zin: “Wat wel al duidelijk is, is dat met de voornemens die de beoogde coalitie heeft er voor uw raad een volwaardige positie zal ontstaan om deel te nemen aan het vormen van het beleid. U zult mee kunnen discussiëren over pijnpunten die in de komende bestuursperiode moeten worden opgelost.” Het lijkt een goede gift van het beoogde college, maar het is geen goedertierenheid van deze partijen het is een bij wet gegeven recht/bevoegdheid van de RAAD het beleid te vormen en vast te stellen!

Waarom ik nog niet begonnen ben het aan een in memoriam voor de cultuursector in Bergen op Zoom is omdat ik op dinsdagmorgen in BNdeStem mocht lezen dat GBWP toch in gesprek gaat met de informateurs. Ik hoop dat na een paar weken van interne bezinning (hopelijk over een verfrissende start) binnen GBWP ze in zijn gaan zien, dat de inbreng van een lokale partij met enige voeten in de samenleving iets Bergs kan toevoegen aan de gespreken van de landelijke partijen. Misschien, heel misschien hebben die wel gevoel bij de Bergse ziel die huist in de stad en haar ommeland. Het in memoriam houd ik nog even vast in mijn hoofd. Helaas zegt de tam tam, dat het gesprek tussen GBWP en de landelijk partijen, inclusief de VVD kloon al geëindigd is omdat het CDA zich de komende weken gaat vermenigvuldigen. Er heeft zich klaarblijkelijk een paaswonder voltrokken.

Louis van der Kallen.

Lokale partijen haalden 17 van de 33 zetels! De landelijke dus 16. Slechts één van de lokale partijen (de VVD-kloon Lokaal Realisme – 3 zetels) gaat betrokken worden bij de eerste poging een coalitie te vormen. VVD, de VVD-kloon (LR), D66, CDA en de combinatie GroenLinks/PvdA gaan aan de slag om een ‘stabiel’ college te bouwen. Wat kan bogen op een meerderheid van 1 stem. Dan worden vast alle verloven ingetrokken en digitaal aanwezig zijn toegestaan! Waar ik mij over verbaas is dat die combinatie ‘stabiel’ wordt geacht. De standpunten over bijvoorbeeld de kwaliteit en het aantal van onze ambtenaren liggen mijlen ver uit elkaar. De samenwerking tussen de VVD-kloon met CDA, D66 en de combinatie GrL/PvdA op dit vlak lijkt haast onmogelijk. Tenzij we willen dat we als werkgever een nog slechter imago krijgen!

Twee informateurs van twee landelijke partijen (PvdA en VVD) komen met een coalitievoorstel dat een VVD-kloon bevat en verder vrijwel alle landelijke partijen. Alleen de landelijke éénpitters SP en 50Plus vallen buiten de boot. Toeval? Ik denk het niet, landelijke partijen prefereren ‘stabiele’ partijen. En dat zijn de landelijke denken ze, niet geheel ten onrechte. Behalve dan de VVD, die in de vorige periode maar liefs 2 afsplitsingen kende.

Dan het advies over alliantievorming tussen de kleintjes. Ik snap het wel maar dat is gecompliceerder dan gedacht. Vermoedelijk wensdenken dus. De BSD heeft in de vorige periode goed samengewerkt in een alliantie (het Links Blok) met de PvdA, GrL en SP gebaseerd op grotendeels gedeelde idealen en vertrouwen in elkaar. Ik heb die alliantie opgeblazen toen bleek dat de praktijk over elkaar op de hoogte houden van (interne) ontwikkelingen niet overeenkwam met de verwachtingen daaromtrent. Van sommige zaken hoor je niet via de media kennis te nemen als je in loyaliteit samenwerkt.

Samenwerken tussen notoire ruziezoekers en afsplitsers lijkt mij ook schier onmogelijk. De BSD en de SP zullen zeker tot een werkende alliantie kunnen komen en heel, heel misschien Lijst Linssen en GBWP ook. Natuurlijk zijn er thuiszoekers zoals de fracties van de recente afsplitsers, maar wie o wie wil daarmee een alliantie vormen?

De informateurs zijn aimabele goed bedoelende zielen die vanuit hun kennis en gedachtengoed werken en dat zijn landelijke partijen. Niet vanuit kennis van de kiezers van alle niveaus. Wat ik onvoorstelbaar vind is dat de informateurs voorbij gaan aan de, mijn inziens, absolute noodzaak tot herstel van vertrouwen van de Bergse burgers in de politiek en de relatie die het wantrouwen van de burger heeft met de verstoorde plaatselijke politieke verhoudingen. Juist om dat vertrouwen weer op te bouwen kan het behulpzaam zijn de grootste plaatselijke partij er, onder voorwaarden, wel bij te betrekken. Een voorwaarde zou kunnen zijn dat geen oud-wethouders die partij gaan vertegenwoordigen.

Mijn voorspelling nu. Een (substantieel) breder draagvlak dan 17 zetels komt er niet. Vorming op de ‘inhoud’ van de voorgestelde samenwerking is niet echt mogelijk tenzij partijen hun ziel, idealen en hun zaligheid verkopen voor de persoonlijke ambitie; een wethouderschapsregel op hun CV te kunnen plaatsen.

Louis van der Kallen.

Ik heb zowel digitaal als op straat bij mijn praatpaal heel wat reacties gekregen op de voorspelling van vorige week. Voor de goede orde: die voorspelling is zeker niet de in mijn ogen wenselijke uitkomst van eventuele onderhandelingen. Maar de feiten zijn dat de Bergse keizer een duidelijke ruk naar rechts heeft gemaakt. De voorheen ‘centrum’ partijen zoals GBWP en het CDA hebben duidelijk verloren. Maar ook binnen deze partijen is een verschuiving naar rechts te constateren. Bijvoorbeeld door het vertrek van vakbondsman Maarten van Eekelen bij GBWP. Ook de VVD-kloon Lokaal Realisme (LR) is een enorme vergroting van het rechtse VVD-geluid. De kans is dus groot dat deze verschuiving tot een ‘rechts’ college kan leiden. Waardoor de kans groot is dat het sociaal domein (WMO, bijstand en de jeugdzorg) de grootse klappen qua bezuinigen zal krijgen.

Natuurlijk is er dan een kans dat een dergelijk ‘rechts’ college voor de show een linkse wethouder zal bevatten net als in 2018 toen de Groen linkser Andrew Harijgens, hoewel getalsmatig overbodig, een paar jaar wethouder mocht zijn.

Ook regeerden er nogal wat mensen op mijn gedachte dat de afsplitsers van Lijst Linssen zich bij LR zouden voegen. De verkiezingsbedrogplegers lieten mij weten dat ze rust zochten en de tijd namen zich op hun toekomst te beraden. Mijn advies ga terug naar waar je vandaan komt! Mijn gedachte dat samengaan met LR een kansrijke uitkomst is blijft staan. Hoewel samengaan met de VVD of Belang van Bergen op Zoom (BVB) ook zou kunnen.

Kortom mijn voorspelling van vorige week “2 wethouders van GBWP (6 zetels), 2 wethouders van de VVD (5 zetels), 2 wethouders van Lokaal Realisme die binnen kort ‘versterkt’ is met de 2 Lijst Linssen verlaters (dus dan ook bestaat uit 5 zetels bestaat) en 1 wethouder van D66 huize. 7 wethouders, 6 formatieplaatsen” blijf staan.

Louis van der Kallen.

Waarom de katten op muizen jagen, is een Vlaamse fabel over een hebberige kat is een fabel in de traditie van Aesopus, een Griekse dichter (ca. 620-560 v.Chr.) die bekendheid verwierf door zijn fabels (verhalen) waarin dieren zich gedragen als mensen (personificatie). Het gaat daarbij vooral om de moraal van het verhaal.

Waarom de katten op muizen jagen

Op een dag besloten de kat en de muis te gaan samenwonen. Ze zochten een huisje, kochten meubels en trokken erin. In die tijd waren de dieren nogal vooruitziend. Ook de kat en de muis spaarden wat ze sparen konden, met het oog op de komende winter. Na een paar weken hadden ze al een pot vet achter de hand. Waar zouden ze die opbergen? De muis stelde voor de pot vet in de kerk te verstoppen. Dat gebeurde.

Een poosje daarna zei de kat bij het opstaan dat hij naar de stad moest om zijn zuster op te zoeken die een kindje had gekregen. Toen hij ’s avonds terugkwam, stond de muis in de deur en zei: “Dag vriend, alles goed met moeder en kind?” – “Het kon niet beter.” – “En hoe heet het kleintje?” – “Pas-begonnen,” antwoordde de kat. “Wat een vreemde naam, die heb ik nog nooit gehoord.” – “Maar onder het kattenvolk is die naam toch in gebruik,” besloot de kat.

Een paar weken later moest de kat opnieuw naar de stad. Nu had een van zijn andere zusters een kleintje gebaard. Tegen de avond was de kat weer terug en op de vraag van de muis antwoordde hij dat de kleine ‘Half-op’ heette. “Wat een leuke namen,” mompelde de muis, zonder er verder over na te denken.

Dagen gingen voorbij, tot de kat opnieuw een dag naar de stad moest. Weer was een van zijn zusters bevallen. De muis lag al in bed toen de kat thuiskwam en vertelde dat het kind ‘Heel-op’ heette. De muis knikte bij het horen van die naam, maar zweeg. Ze was gewend geraakt aan vreemde namen.

In de maanden die volgden, hoefde de kat niet meer naar de stad. Er waren ook geen blijde gebeurtenissen meer in zijn familie. De winter kwam. Er viel een dik pak sneeuw en het vroor dat het kraakte. Eten werd met de dag schaarser en de nood kwam aan de man. Omdat de kat erover bleef zwijgen, bracht de muis het gesprek op de pot vet die zij hadden gespaard. “Wat vind je, zullen we onze spaarpot aanspreken?” – “Spaarpot?” herhaalde de kat kortaf. “Je weet wel, de pot vet die we in de kerk hebben verstopt.” – “O ja,” antwoordde de kat onverschillig. “Kom op, we gaan hem halen.”

De muis stond raar te kijken toen ze de pot leeg vond. Nu begreep ze ook de namen van de kindertjes waarvoor de kat steeds naar de stad moest: Pas-begonnen, Half-op en Heel-op. De muis werd kwaad en verweet de kat zijn hebberigheid en diefachtigheid. Want de pot vet was voor de helft toch ook van haar!

De kat liet zich niet de les lezen. Hij ontstak in drift, greep de muis en beet het arme beest de kop af. Om die wrede dood uit te wissen, at hij de muis met huid en haar op. Het muizenvlees smaakte hem zo goed dat hij sindsdien op de muizenjacht ging. En dat doen de katten tot op de dag van vandaag.

Moraal

Om met Bertolt Brecht te spreken “Erst kommt das Fressen, und dann kommt die Moral.” Een citaat uit Die Dreigroschenoper. Soms denk ik dat dit ook de filosofie is van veel politici. Eerst de stemmen binnen halen en dan maar zien of ze zich aan de beloften houden. Laat zich bij de gemeenteraadsverkiezingen weer verleiden? Kijk eens terug naar wat ze werkelijk deden de afgelopen tientallen jaren.

Harrebomée zou zeggen: “Betrouw de liên, maar weet wel wiên” (weet wie je kan vertrouwen).

Louis van der Kallen.

Het lijkt een ‘The Neverending story’! Of moet de titel van dit artikel zijn; de weg nog niet gevonden! Het college is nog niet in de leerstand. De kans lijkt steeds kleiner te worden dat dit ooit zal gebeuren. Een interpellatie en een motie van ‘wantrouwen’ (net overleeft) en een motie van ‘treurnis’ hebben er niet toe geleid dat het college in de spiegel heeft leren kijken. Wie leren niet van hun fouten? Mensen die niet geleerd hebben ‘fouten’ bij hen zelf te herkennen.

Moreel gaat het college met de nieuwe begroting weer in de fout. Althans in mijn ogen. Weer wordt geld met een moreel oormerk, geld bestemd om de achterstanden en de gaten in de financiering bij de jeugdzorg weg te nemen, gebruikt om andere gemeentelijke gaten te dichten.

De ‘gaten’ bij de jeugdzorg zijn immens. Lange wachtlijsten. Jongeren met een dubbele of meervoudige diagnose komen simpel weg niet of nauwelijks aan bod. Jeugdinstellingen vallen om of dreigen om te vallen met als gevolg verstoorde behandelingen. Daarom gaan de tarieven fors omhoog. De problematiek met de jeugd is mede door de coronacrisis fors toegenomen.

Even wat cijfers over de ‘problemen’ van de jeugd in Bergen op Zoom (bron: de gemeentelijke begroting 2022, onder indicatoren) vergeleken met het Nederlands gemiddelde:

– In Bergen op Zoom, leven circa 50 % meer kinderen in een uitkeringsgezin.

– In Bergen op Zoom krijgen circa 18 % meer mensen een bijstandsuitkering.

– In Bergen op Zoom zijn hebben circa 13 % meer kinderen met jeugdhulp te maken.

– In Bergen op Zoom hebben circa 8 % meer kinderen met de jeugdbescherming te maken.

– In Bergen op Zoom hebben circa 25 % meer kinderen te maken met jeugdreclassering.

– In Bergen op Zoom verlaten circa 18 % meer kinderen voortijdig de school dus zonder startkwalificatie.

Geen cijfers om trots op te zijn.

Wat gebeurd er in Bergen op Zoom? Het college presenteert met enige trots de concept begroting voor 2022 (zij is eindelijk zwart) er ontbreken rode cijfers. Wat mij betreft is die begroting zeker zwart (van de duisternis die over de Bergse samenleving nederdaalt) en zouden de konen van de collegeleden rood moeten zijn van schaamte.

Niets van dit al. Geld niet inzetten waarvoor het gegeven wordt terwijl de wachtlijsten en wachttijden onacceptabel lang zijn en blijven. Terwijl kinderen niet de zorg en behandeling krijgen die noodzakelijk is. Tijd voor weer een motie van wantrouwen? Deze week doet de burgermeester een eerste poging tot verzoening en herstel. Herstel van wat? Vertrouwen in iets wat alleen maar meer wantrouwen en achterdocht verdient?

Waar is onze filmheld Atreyu die ons gaat redden van het ‘niets’ het duister? Dit college gaat niet voor de inhoud maar voor het geld. Ook als je arm bent gaat het uiteindelijk om de keuzes die je wel kan maken. Eén troost 16 maart komt steeds dichterbij. Dan kan de kiezer ons verlossen van het ‘Niets’.

Louis van der Kallen.

Sinds begin oktober 2020 heb ik – geïnspireerd door het boek De eenzame eeuw van Noreena Hertz met als subtitel Het herstellen van menselijk contact in een wereld die steeds verder ontrafelt – een zestal artikelen geschreven over eenzaamheid. Het lezen van het boek en het schrijven van de artikelen was voor mij ook een route naar zelfanalyse. Als mens maar ook als politicus.

Het eerste artikel was een beschrijving van de inhoud en van de eerste ervaringen met het boek. Het tweede artikel was een beschrijving van wat ik zelf in mijn leven waarnam en hoe wij bewust of onbewust stapje voor stapje, sluipenderwijs werden geïsoleerd van onze omgeving. Het derde artikel ging over de rol van de politiek in het proces van vereenzaming van ons als mensen en wat genoemd wordt de samenleving. Hoe werden wij mensen onzichtbaar? In het vierde artikel stond centraal: voelen we ons genegeerd of niet gewaardeerd? En: doe ik er toe? In het vijfde artikel werd het gebruik van ‘sociale media’ en de invloed daarvan op de eenzaamheidsgevoelens van onszelf en anderen beschreven. Het bevatte de constatering dat het gebruik van voornaamwoorden van de eerste persoon als ‘ik’, ‘mij’ en ‘mijn’ steeds vaker worden gebruikt in liedjes en dat gebruik van ‘wij’, ‘ons’ en ‘onze’ afneemt. De ‘ik-maatschappij’ is geboren! In het zesde artikel zoemde ik in op mijzelf als eenzaam mens in een wereld die steeds vreemder wordt. Een ‘Einzelgänger’, een verdwaalde bèta in een snelle, chaotische alfawereld die ervaart dat gevoelens moeilijk, zo niet beangstigend zijn. Met een manier van denken die voor mij als luddiet meer past in het pre-industriële Engeland dan in de ik-wereld van vandaag. Die aan zelfkastijding doet als hij luistert naar het Wolgalied van Lehar, een lied dat ik in mijn jeugd vele malen als zanger (in het Nederlands) en als solist op de mondharmonica of de melodica ten uitvoering bracht omdat ik mij er volledig mee vereenzelfdigde.

Ik heb iets met bepaalde vormen van muziek zoals de ouverture Der Leichte Kavallerie van Franz von Suppé waarbij ik bij een deel van het nummer het gevoel krijg deel uit te maken van ‘The Charge of the Light Brigade’, de aanval in 1853 in de Krimoorlog waarbij the Light Brigade een charge uitvoerde die volstrekt zinloos was. Een charge van Lichte Dragonders, Lansiers, Ulanen, Huzaren kortom Cavaleristen – allen te paard – die tussen rijen batterijen van kanonnen een aanval uitvoerden. Ze werden afgeslacht maar wel in een gedicht van Lord Tennyson herdacht. Met ere gevallen in de strijd. Ook met de ouverture Wilhelm Tell van Gioacchino Rossini heb ik iets, waarbij ik tegen het einde van het stuk de ‘schelm’ ben die te paard aan de jagende meute ontkwam. De eenzame dromer die in zijn eigen wereld leeft.

Ik speelde de stukken en was er een onderdeel van. Ook in mijn huidige leven ben ik soms de ‘held’ of ‘schelm’ die met ‘ere’ de strijd aangaat tegen al het onrecht. Maar zowel in het Der Leichte Kavallerie als in de ouverture Wilhelm Tell speel ik in gedachte de rol van de eenzame die strijdt tegen het onrecht en voor idealen. In de Charge of the Light Brigade-gedachte maak ik met velen en met ere deel uit van een groep van broeders en zusters (gele hesjes, vakbondsleden, anti 5G activisten) die een schijnbaar bij voorbaat te verliezen strijd aangaan. Maar een strijd die gevoerd moet worden. De offers moeten worden gebracht. Zo is het ook met het ‘linkse kamp’ in de politiek. Strijden voor rechtvaardigheid, voor een eerlijker maatschappij, voor de ‘verworpenen der aarde’.

Er zijn veel eenzamen zoals ik. De samenleving vereenzaamt. Het kan anders! Hier en daar wordt dat gezien. Zo is er in het Verenigd Koninkrijk in 2018 zelfs een Staatssecretaris voor Eenzaamheid benoemd. Het wordt ook tijd dat de politiek doorkrijgt welke oorzaken ten grondslag liggen aan de toenemende eenzaamheid. Zoals: verstedelijking, de afbraak van gemeenschappelijke voorzieningen, de flexibilisering van de arbeid, het thuiswerken, uiteraard mede als gevolg van de corona pandemie.

In het boek “De eenzame eeuw” legt schrijfster van Noreena Hertz de schuld vooral bij het sinds de jaren tachtig florerende neoliberalisme. “Het ideologische fundament van de 21^ste -eeuwse eenzaamheid” noemt zij het, dat zo de nadruk legt op vrijheid (vrije keuze, vrije markten, vrij zijn van overheidsbemoeienis). Een ideologie van zelfredzaamheid en een meedogenloze competitie, die het eigenbelang plaatst boven de gemeenschap en het gemeenschappelijk belang. Volgens Noreena Hertz “ is het tijd om kapitalisme te voorzien van een dosis solidariteit”. Dit mede omdat in haar mening eenzaamheid de mens vatbaar maakt voor populisme. De mens die zich in de steek gelaten voelt, zoekt dan vaak zijn heil bij rechts-populisme.

Rechts-populistische leiders weten dat maar al te goed. Kijk naar de slogan van Trump: ’You the forgotten people. I’m not forgetting you.’ Of Salvini, die de familie centraal stelt door veel te spreken over papa en mama en keer op keer te roepen: ‘Ik zie je, ik hoor je, ik luister naar je.’ Trump suggereerde op zijn bijeenkomsten: Je kunt bij ons horen, maar dan moet ‘de ander’ buiten blijven – de asielzoekers, de immigranten, de mensen met een andere religie. Boris Johnson voerde ook een Trump-achtige campagne door te stellen op te komen voor ‘de vergeten man’.

Het kan anders. Kijk naar Jacinda Arden, de premier van Nieuw- Zeeland, die aankondigde niet langer groei en productiviteit leidend te laten zijn maar ook zachtere maatstaven als welzijn, verbondenheid en het vertrouwen in de politiek.

Ik raad iedereen het boek “De eenzame eeuw” van Noreena Hertz aan! Ontdek de eenzame samenleving waaraan ook u uw bijdrage levert. Samen kunnen we zaken veranderen zodat toekomstige generaties de woorden ‘wij’, ‘ons en ‘onze’ weer leren vaker te gebruiken en te begrijpen, en daar zelf invulling aan gaat leveren.

Louis van der Kallen.

VNG Magazine nummer 5 (2021) trof mij de kop “Amsterdam: rol als huisvester”. Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw was het gemeenten verboden zelf sociale huurwoningen te exploiteren. Amsterdam heeft nu aangekondigd dit wel weer te gaan doen. Voor gewone Amsterdammers zijn er simpelweg te weinig woningen met een huur beneden de 750 euro. 

Terwijl (sociale) verhuurders gewoon doorgaan deze te verkopen (VVD-, lees Rijksbeleid). Vijftien jaar wachten op een betaalbare huurwoning is niet meer acceptabel. Een stad als huizenbezitter en verhuurder is een ongewone en vergaande maatregel, erkent wethouder van Ivens (SP) in een artikel in het Parool.

We spreken over een gemeentelijk woningbedrijf. Bergen op Zoom had er een en moest er wettelijk van af! Onder het parool “wonen is een grondrecht” zeg ik als geboren Rotterdammer dat niet alles wat uit Amsterdam komt slecht is. Dit is een voorbeeld dat navolging verdient. Is Ivens de nieuwe Floor Wibaut? Moet ik dan maar de rol pakken van Jan Schaefer (ook al een Amsterdammer)?  Want ook in Bergs gelul kan je immers niet wonen! Het moet niet gekker worden!

Louis van der Kallen.