| 23-11-2021 |
Vroeger was het helder: door betaling van iets werd je eigenaar. Een boek, een televisie, een tractor, een auto en zelfs een computerprogramma. Dat is nu allemaal anders, zo blijkt. Weten we als consument nog wel wat we gekocht hebben als we de rekening hebben betaald. Veel computerprogramma’s blijken we niet meer te kunnen kopen. We huren het gebruik nu en geven daarmee de ‘eigenaren’ het recht ze te beheren en te upgraden. En als zij met het beheren stoppen, kunnen we ze niet meer gebruiken.
Amazon wiste al eens op afstand de door hen verkochte digitale exemplaren van ‘1984’ van George Orwell. Een ander voorbeeld is een tractormodel van John Deere: die tractor bleek alleen te repareren met toestemming van de fabrikant. Anders bleken onderdelen niet te vervangen. Zelf repareren bleek niet meer mogelijk en dat jaagde de gebruiker die gewend was zelf veel reparaties te doen op onverwachte en ongewenste kosten. Technisch is het heel makkelijk om de software van telefoons, auto’s, speakers, e-books, camera’s op afstand door de fabrikant aan te passen (updaten) of uit te schakelen. Zelf apparaten als wasmachines, koelkasten, gasmeters, afstandsbedieningen, ook voor je huis of garagedeur worden aangesloten op het internet en daarmee toegankelijk voor hackers. Moderne apparaten zijn voor hun functioneren vaak afhankelijk van software en van updates daarvan. Soms blijkt dat de hardware die we kopen alleen bruikbaar is met de software die de fabrikant heeft geïnstalleerd.
De vraag is: wat kopen we eigenlijk? Ben ik als koper een eigenaar die naar eigen inzicht over het gekochte kan beslissen? Technologie heeft toegang gekregen tot onze privésfeer. Beseffen we wel als we iets kopen dat op enig moment een ‘derde’ het apparaat uit kan schakelen zodat het niet meer gebruikt kan worden door de rechtmatige koper? Geloven we echt die verkopers en fabrikanten van al dat ‘moois’ op hun blauwe ogen dat ze van al die mogelijkheden geen misbruik zullen maken.
De realiteit is dat we sluipenderwijs steeds minder eigenaar zijn van de functionaliteit wanneer we een apparaat kopen. En vaak blijkt dat via de software en de updates van de fabrikant of de verkoper het mogelijke gebruik van een apparaat veranderd kan worden en soms zelfs kan worden beëindigd.
Bent u dan wel de eigenaar?
Louis van der Kallen.
Eigenaar of niet maakt in principe niet zo schrikbarend veel uit, zo lang je het voorwerp / dienst waar je voor betaald maar naar behoren mag / kunt gebruiken.
Zo betalen we in elke gemeente gemeentebelasting en zouden in theorie de nodige mensen daar weer gelden uit moeten kunnen putten.
Bij de gemeente BoZ ben je geen eigenaar, dus dat is normaal, maar wat veel erger is dat je voor het ver- gebruik waar je voor betaald niet eens gebruik van kunt maken.
Intussen is de consument van gebruiker naar verbruiker verworden, in deze wegwerpmaatschappij. Als iets het niet meer doet, dan kopen we toch een nieuwe?