| 07-07-2021 |
De afgelopen weken heb ik de staatsregelingen uit de periode 1795-1810 (de Bataafse Republiek en het Koninkrijk Holland) bestudeerd en ontdekt wat een – in mijn ogen – prachtige intenties die bevatten. Ik schreef er diverse artikelen over: “Vrijheid van meningsuiting”, “De stad en haar inkomen 2”, “Met de blik van een waterschapbestuurder gekeken naar 1795-1810” en “Leren wij?”.
Met die kennis (her)lees je soms met verbazing berichtgeving. In 2019 was er ‘groot’ nieuws: Nieuw-Zeeland ging het onder leiding van premier Jacinda Ardern anders doen. Voortaan bepaalt het welzijn van de inwoners of de regering goed bezig is en niet meer de groei van het ‘bruto nationaal inkomen (BNI)’. Het zou het eerste land ter wereld zijn dat tot dat inzicht was gekomen.
In Bhutan – dat kleine landje hoog in de Himalaya – wisten ze het al lang; het leven draait niet om geld, maar om geluk. Terwijl ze in de rest van de wereld nog steeds kijken naar het BNI om de kwaliteit van leven te meten, doen ze dat sinds 1971 in Bhutan met het ‘bruto nationaal geluk’. De vier pijlers van hun ‘bruto nationaal geluk’ zijn duurzame sociale-economische ontwikkeling, behoud van cultuur, natuur en goed bestuur van bedrijven.
In 1776 werd het nastreven van geluk opgenomen in ‘the Declaration of Independence’ (zie foto) van de Verenigde Staten: “We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable rights, that among these are Life, Liberty and the pursuit of Happiness.“ Dit was niet het beleid of de doelstelling van het land maar een persoonlijk recht van de inwoners van de USA.
In de Staatsregeling van de Bataafse Republiek 1801 luidde artikel 1: “Geluk van allen is de hoogste Wet.” Met de toelichting; “Het geluk van allen is de hoogste Wet: geen Lid, noch eenig deel der Maatschappij kan uitdien hoofde door eenige bijzondere wet ten nadeele der overigens bevoordeeld worden.” (zie foto)
In de Staatsregeling van de Bataafse Republiek 1805 luidde artikel 1: “Het geluk van een Volk wordt voornamelijk bevorderd door de wijsheid der Wetten, welke het zich geeft.”
Noch in Bhutan noch in Nieuw-Zeeland kwam men als eerste tot de conclusie dat het gelukkig maken van hun bevolking het ultieme doel behoorde te zijn van een regering. Nederland in de Bataafse periode kwam rond 1800 ook tot die conclusie. Jammer alleen dat de regeringen die daarna kwamen daar geen boodschap meer aan hadden. De woorden “welke het zich geeft” resoneren na in mijn hoofd. Ieder volk met echte democratische verkiezingen krijgt immers de regering die zij middels haar stem mogelijk heeft gemaakt. Tijd voor een meer Bataafse keuze zou ik zeggen!
Louis van der Kallen.