HUIZEN ALS KILOKNALLERS

 

    


| 10-05-2021 |

 

 

In de NRC van 17 april 2021 las ik een opinieartikel met de kop “Stop met die kiloknallers van steen”, geschreven door Ninke Happel, een architect. Ik dacht toen meteen aan de Bergse plannen rond het Mazairac-terrein.

Als je kijkt naar de stedelijke ontwikkeling van Bergen op Zoom dan zie je dat tot en met de jaren vijftig van de vorige eeuw een grote verscheidenheid aan woningen, straten en buurten is ontwikkeld. In de jaren zestig werd de volkshuisvesting in de uitverkoop gedaan. Eenheidsworst van woningen, straten en buurten was de droeve prijs. In de jaren tachtig en negentig greep de privatisering om zich heen. De VVD zat permanent in de regeringscoalities en drukte zijn privatiseringsstempel op het (volkshuisvestings-) beleid met als gevolg: de gemeentelijke woningbedrijven moesten verkocht worden en/of fuseren met coöperaties. Dat werd met wet en (subsidie-)regelgeving afgedwongen. Kortom: de ‘markt’ moest de volkshuisvesting gaan regelen.

Mijn probleem met deze ontwikkelingen is dat marktpartijen niet gericht zijn op wonen als grondrecht! Het rare is dat in de Grondwet alleen indirect een ‘recht’ op wonen wordt verondersteld (artikel 12). In artikel 8 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden is het ‘huisrecht’ opgenomen in het kader van de privacy. Dit is ook het geval in het Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (artikel 17).

“Voor marktpartijen is wonen een verdienmodel. Zij of hun aandeelhouders hechten primair waarde aan winstmaximalisatie”, aldus het artikel in de NRC. Sluipenderwijs is efficiëntie, optimalisatie en standaardisatie de norm geworden in de woningbouw. Een sterke ondernemerslobby in Den Haag garandeert zo hoge opbrengsten voor de ontwikkelaars en voor de gemeenten via hun grondprijzen.

Met als gevolg steeds kleinere en duurdere wooneenheden in volgens de ontwikkelaars ‘hippe’ torens. De Mazairac plannen zijn een pregnant voorbeeld! En dat allemaal om – volgens de Haagse politiek en projectontwikkelaars – ‘betaalbare’ woningen voor starters te kunnen bouwen.

Met alweer als gevolg een afgedwongen “wooncarrière”, waarbij steeds – bij iedere verhuizing – opnieuw badkamers en keukens vernieuwd worden en aangepast aan de smaak van de verhuizers. Dat alleen al is verre van duurzaam. Nieuwe woningen worden zoveel mogelijk fabrieksmatig in CO2- uitstotend inflexibel beton uitgevoerd. Ze zijn tegen de tijd dat de hypotheek is afgelost toe aan grootonderhoud of sloop. Hoe duurzaam is dat? De in serie gebouwde woningen in de jaren vijftig, zestig en zeventig in de Bergse wijk Oost worden nu deels gesloopt. Dat soort sloop zie je niet in de kwalitatief goedgebouwde wijken van voor de oorlog.

Waar is onze volkshuisvestingstraditie? Wanneer staat er weer een Floor Wibaut op? Als je kijkt naar de discussie van Buitenhof op 9 mei 2021 zakt de moed mij in de schoenen: wel veel gepraat over de kwantiteit maar niet over de kwaliteit. Met ander woorden: de komende tien jaar gaat er weer gebouwd worden voor de sloop van over 30 tot 50 jaar. Ook dit is niet duurzaam! Het wordt tijd dat de Nederlandse politiek weer oog krijgt voor kwaliteit en echte duurzaamheid en dat de sociale woningbouw weer echte sociale woningbouw wordt en niet gebruikt wordt als grootleverancier van belastinggeld via de verhuurdersheffing, zodat huizen gebouwd kunnen worden die er over honderd jaar nog staan en bewoonbaar blijven. Stoppen met de feitelijk afgedwongen “wooncarrière” van starters.

Het grondrecht ‘wonen’ hoort, wat mij betreft, in de Grondwet. Er is mijns inziens een onweerlegbaar verband tussen wonen en de overheidszorg die wel in de Grondwet geregeld is:

  • Eerbiediging levenssfeer (artikel 10);

  • Privacy (artikel 12);

  • Bestaanszekerheid (artikel 20);

  • Leefbaarheid (artikel 21) en

  • Volksgezondheid (artikel 22)!

Nu nog Haags beleid dat hiermede aan de slag gaat. Of: wie wordt de nieuwe Jan Schaefer met de gevleugelde uitspraak: “In gelul kan je niet wonen”? Later toen hij wat beschaafder was geworden omgezet in: “in geouwehoer kun je niet wonen.”

 

Louis van der Kallen.



Voeg toe aan je favorieten: Permalink.

Reacties zijn gesloten.