| 24-03-2021 |
Ons land heet een democratie te zijn. Een democratie als formeel reger ingssysteem. Het heet dan dat de kiezer altijd gelijk heeft. De kiezer krijgt wat hij wil maar voor een observant is het steeds moeilijker te begrijpen wat de kiezer wil. Wil de kiezer wel iets?
Met enige verbijstering kijk ik naar de uitslag van de landelijke verkiezingen. Ik zou het willen begrijpen. Maar als bèta haak ik af. De logica waaraan ik als semi-autist zo hecht, is in mijn ogen niet te vinden. De winnaars zijn – voor zover zij tot de coalitie behoren of behoorden – op zijn minst medeschuldig aan het grootste schandaal van de naoorlogse parlementaire geschiedenis, de toeslagenaffaire! De enige verliezende coalitiepartij bevatte één van de twee keihard werkende parlementariërs die met tegenwerking van de minister-president ( de Rutte doctrine ) het schandaal in de volle omvang aan het licht brachten en verloor fors. Net als de andere partij wiens parlementslid eendrachtig met een lid van een regeringspartij de omvang van het schandaal boven water bracht. Loon naar werken? Nee dus. De oeroude Feijenoordkreet geen woorden maar daden is qua politiek in de kelders van het museum terecht gekomen. De lijsttrekker die vier jaar uitblonk in afwezigheid in de 2e Kamer verviervoudigde zijn aanhang. Begrijp u het? Ik niet meer. Geen loon naar werken en woorden blijken effectiever dan daden. Ook profijtelijk is het gebrek aan daden. Luiheid loont! Liegen loont! Het parlement systematisch informatie onthouden loont. Je werk uitzonderlijk goed doen wordt niet beloond. Woorden (vooral sorry zeggen), glimlachen, tafeldansen of een boek schrijven in plaats van je parlementaire werk goed doen is klaarblijkelijk het ‘leiderschap’ waarnaar de kiezer hunkert.
Klaarblijkelijk zoekt de kiezer tijdens verkiezingen inspirerende sprekers, de praatgrage juristen en luidruchtige politici die stilte zien als een krenking en werken overbodig achten. Als ze eenmaal gekozen zijn, zitten hun slippendragers – die in de slipstream van de ‘leiders’ gekozen zijn – te kakelen in hun mooie praat-parlement en bezien met enige laatdunkendheid de paar werkers. Die met hun harde arbeid misschien het praatprogramma Buitenhof halen maar niet de dank van de kiezers. Die arme sloebers hebben niet begrepen wat de kiezer wil.
Vroeger dacht ik dat de politiek om verbeeldingskracht draaide. Om visie. Om de kwestie: hoe de maatschappij en het leven van mensen te verbeteren? Ik dacht dat luisteren naar de burger en het vertalen van zijn wensen de bepalende krachten waren. Ik zag het duidelijk verkeerd. Verkiezingen gaan om overtuigingskracht, hoe leugenachtig of polariserend het verhaal ook.
Ik snap de spelregels van het ‘spel’. Mijn vraag aan mij zelf is: wil, ik als kiezer hier nog aan meedoen?
Ook lokaal in Bergen op Zoom val ik van de ene verbazing in de andere. De bedrijveninvesteringszone (BI-zone) Centrum zou een toonbeeld van democratie kunnen zijn. Bij de totstandkoming van een voorganger speelde ook al de discussie: is er wel een meerderheid van de betrokken ondernemers voor? De zogenoemde draagvlakmeting! Toen dat dreigde te mislukken werd het aantal straten die onder de BI-zone zouden vallen beperkt. En ontstond er plotseling voldoende draagvlak onder de ondernemers in de straten die er uiteindelijk onder vielen. De tegenstemmers (zoals die in de Lievevrouwenstraat) werden gewoon buiten het gebied geplaatst. Nu men meer geld nodig heeft, wordt gewoon – zonder voorgaand overleg – het gebied uitgebreid. Lijkt me allemaal niet erg democratisch! Gevolg: onenigheid en een grote kans dat er onvoldoende draagvlak bij de draagvlakmeting in het tweede kwartaal zal blijken te zijn. Nu wordt het lijmen en plakken. Vanuit een democratisch oogpunt bekeken moet de gemeenteraad zich er niet mee bemoeien. Het hoort een zaak te zijn voor en door ondernemers. Waarbij de rol van de gemeenteraad zich zou moeten beperken tot het op verzoek van een representatieve ondernemersvertegenwoordiging vaststellen van een verordening om de omslag te innen. Het is niet aan raadsleden om zich te inhoudelijk te bemoeien met de totstandkoming of wijziging van de BI-zone Centrum.
Democratie is moeilijk. En soms voor een bestuur van een ondernemersvereniging een teleurstellend proces waar werken niet altijd loont. Luisteren naar wat de burgers of de ondernemers willen, is het moeilijkste wat er is. Want dan moet er over het eigen ego en de eigen ‘alwetendheid’ heen gestapt worden. Het bijltje erbij neer gooien is dan de verleidelijkste en vermoedelijk makkelijkste weg.
Louis van der Kallen.
