| 07-08-2020 |
In de middeleeuwen werden onze straten door veel mensen gebruikt als beerputten. Afval, pispot inhouden wel of niet gevuld met vaste bestanddelen werden op straat gedumpt. Nu lijkt het vaak niet anders. Veel klachten die mij als raadslid bereiken gaan over zwerfafval, hondenuitwerpselen en slecht (groen) onderhoud/onkruid.
In het boekje “Bestuur en Rechtspraak” in 1976 uitgegeven door de gemeente Bergen op Zoom geschreven door onze oud-gemeentearchivaris Willem van Ham is te vinden dat in 1314 eenieder verplicht werd de straat voor zijn huis schoon te houden. Gezien de huidige bezuinigingen en het verpauperende staatbeeld lijkt het mij geen slecht idee dat opnieuw in te voeren waarbij buren verplicht worden het over te nemen als mensen wegens lichamelijke beperkingen in gebreke blijven. Of moet het per straat, via een aan te wijzen straatmeester, geregeld worden (de Chinese methode). Afval en onkruiden en straatmest waren toen de punten van zorg. Straatmest ophalen werd in 1479 geregeld. Hoewel straatmest nu overwegend door honden wordt gedeponeerd blijkt de daardoor veroorzaakte ergernis nog steeds een reden om gemeenteraadsleden er voor te benaderen.
Wat omstreeks die tijd ook door de lokale overheid geregeld werd was de gegarandeerde aanwezigheid van een ‘medische’ voorziening. Ook daar begint er pijn te ontstaan. De afgelopen vier jaren ben ik, als raadslid, door 11 burgers benaderd die geen huisarts konden vinden die hen in zijn of haar praktijk wilde inschrijven. In de middeleeuwen nam de gemeente Bergen op Zoom een eigen medicus in dienst. “Hij had de verplichting om ieder zonder uitstel te helpen.” Niks geen wachtlijst dus! Om de functie, het ambt, aantrekkelijk te maken kreeg hij “een tabbaardlaken van dezelfde kwaliteit als de heren magistraat”. De taak van deze geleerde heer was uitsluitend de diagnose.
Het vuile medische werk werd gedaan door chirurgijns of heelmeesters (barbiers en/of caféhouders). Ook de versterking van geneesmiddelen was gereglementeerd via het gilde van de ‘Meerse’ de kleinhandelaars waarin de kruideniers voor de middelen zorgden.
Ook konden gemeenten vanwege allerlei ziekten lokale beperkingen opleggen en afdwingen. “De registers wemelden van de bepalingen om ziekten te voorkomen of de verspreiding daarvan te beperken.” Zo kon er ook een pestmeester of een speciale vroedvrouw voor besmette vrouwen benoemd worden.
Qua straatbeeld beginnen we langzaam de middeleeuwen te benaderen. Als het over de noodzaak gaat regels te stellen en te handhaven ook. Nu nog de bevoegdheden terug en het geld (of de rechten om gepaste belastingen te heffen) om zaken medisch eigentijds maar procedureel zoals in de middeleeuwen te regelen. Waar is de ‘heer van Berge’ om de passende bevoegdheden bij de ‘landheer’ te regelen?
https://kijkopbergenopzoom.nl/opinie-terug-naar-de-middeleeuwen/
Louis van der Kallen.